Mẩn Ngứa Do Gan: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Chẩn Đoán & Cách Điều Trị Hiệu Quả (Tư Vấn Chuyên Gia)－Dược Bình Đông

Bài viết tham vấn bởi: Ông Nguyễn Thành Sử, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y về Gan và Thận - Tiết niệu tại Dược Bình Đông

Mẩn ngứa là một vấn đề da liễu phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Một trong những nguyên nhân tiềm ẩn gây mẩn ngứa mà ít người biết đến là các vấn đề về gan. Vậy "mẩn ngứa do gan" là gì và cách điều trị hiệu quả như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết, được tư vấn bởi chuyên gia, giúp bạn hiểu rõ và có hướng xử lý tốt nhất.

1. Gan và Vai Trò Quan Trọng Trong Cơ Thể

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất, đóng vai trò then chốt trong nhiều chức năng sống còn:

Thanh lọc máu và thải độc: Gan lọc máu, loại bỏ độc tố, chất thải từ quá trình trao đổi chất và môi trường. (Từ khóa Semantic: thải độc cơ thể, gan nhiễm độc)
Sản xuất dịch mật: Dịch mật hỗ trợ tiêu hóa chất béo và hấp thụ vitamin tan trong dầu. (Từ khóa Semantic: tiêu hóa, hấp thụ dinh dưỡng)
Chuyển hóa dinh dưỡng: Gan biến đổi thức ăn thành năng lượng và chất dinh dưỡng.
Dự trữ glycogen: Gan lưu trữ glucose (dưới dạng glycogen) và giải phóng khi cơ thể cần năng lượng.
Tổng hợp protein: Gan sản xuất nhiều protein quan trọng, bao gồm yếu tố đông máu.

Khi chức năng gan suy giảm, quá trình thải độc bị ảnh hưởng, độc tố tích tụ trong máu, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả mẩn ngứa.

2. Mẩn Ngứa Do Gan Là Gì? Cơ Chế Hình Thành Chi Tiết

"Triệu chứng mẩn ngứa do gan" không phải là bệnh riêng biệt mà là triệu chứng của các vấn đề về gan. Cơ chế hình thành mẩn ngứa do gan bao gồm:

Tích tụ độc tố: Khi gan không thể loại bỏ độc tố hiệu quả, chúng tích tụ trong máu và kích thích các đầu mút thần kinh dưới da, gây ngứa.
Tăng axit mật: Rối loạn chức năng gan có thể dẫn đến tăng axit mật trong máu, gây ngứa dữ dội, đặc biệt ở lòng bàn tay và bàn chân. (Từ khóa Semantic: axit mật, ứ mật)
Viêm và tổn thương gan: Các bệnh gan gây viêm và tổn thương tế bào gan, giải phóng các chất trung gian gây viêm, góp phần vào tình trạng ngứa.

3. Các Nguyên Nhân Chính Gây Mẩn Ngứa Do Gan (Chi Tiết)

Viêm gan (Virus A, B, C, D, E, do rượu, thuốc, tự miễn): Viêm gan làm tổn thương tế bào gan, suy giảm chức năng gan và gây mẩn ngứa.
Xơ gan: Giai đoạn cuối của nhiều bệnh gan mãn tính, khi mô gan bị thay thế bằng mô sẹo, gây suy giảm chức năng gan nghiêm trọng và ngứa dữ dội.
Ứ mật (Cholestasis): Tắc nghẽn dòng chảy mật từ gan xuống ruột, khiến mật tích tụ trong gan và máu, gây ngứa.
Gan nhiễm mỡ (NAFLD/NASH): Tích tụ mỡ quá mức trong gan, có thể tiến triển thành viêm gan và gây mẩn ngứa.
Bệnh gan tự miễn (PBC, PSC): Hệ miễn dịch tấn công gan, gây tổn thương và ngứa.
Ung thư gan: Cả ung thư gan nguyên phát và thứ phát đều có thể gây mẩn ngứa.
Các bệnh lý khác: Bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng), bệnh lý tuyến giáp.

4. Triệu Chứng Mẩn Ngứa Do Gan: Nhận Biết Sớm

Ngứa toàn thân hoặc khu trú: Ngứa có thể ở khắp cơ thể hoặc tập trung ở lòng bàn tay, bàn chân, bụng, lưng.
Ngứa dai dẳng, đặc biệt về đêm: Ảnh hưởng đến giấc ngủ và chất lượng cuộc sống.
Da có thể không có biểu hiện rõ ràng: Đôi khi chỉ có vết xước do gãi.
Các triệu chứng đi kèm (quan trọng):
- Vàng da, vàng mắt
- Mệt mỏi, suy nhược
- Chán ăn, buồn nôn
- Đau bụng trên bên phải
- Nước tiểu sẫm màu
- Phân nhạt màu
- Sưng phù chân, bụng
- Dễ chảy máu, bầm tím

5. Chẩn Đoán Mẩn Ngứa Do Gan: Quy Trình Chuẩn

Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, triệu chứng, thói quen sinh hoạt và khám tổng quát.
Xét nghiệm máu:
- Chức năng gan (ALT, AST, GGT, ALP, Bilirubin, Albumin)
- Xét nghiệm virus viêm gan (A, B, C)
- Xét nghiệm đông máu
- Xét nghiệm các chất chỉ điểm ung thư gan (AFP)
- Xét nghiệm chức năng thận
Chẩn đoán hình ảnh:
- Siêu âm gan
- Chụp CT hoặc MRI gan
- Sinh thiết gan (trong một số trường hợp)
Các xét nghiệm khác: Tùy thuộc vào nghi ngờ lâm sàng.

6. Điều Trị Mẩn Ngứa Do Gan: Phác Đồ Toàn Diện

Điều trị tập trung vào nguyên nhân gốc rễ:

Điều trị nội khoa:
- Thuốc kháng virus (viêm gan virus)
- Thuốc giảm ngứa (kháng histamine, cholestyramine, rifampicin, naltrexone)
- Thuốc lợi mật (UDCA)
- Thuốc bảo vệ gan
- Corticosteroid (viêm gan tự miễn)
Thay đổi lối sống:
- Chế độ ăn uống khoa học (như đã nêu chi tiết ở phần trên)
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá
- Tập thể dục thường xuyên
- Kiểm soát cân nặng
Các biện pháp hỗ trợ giảm ngứa:
- Chườm mát
- Kem dưỡng ẩm dịu nhẹ
- Tránh gãi
- Quần áo thoáng mát
Điều trị chuyên sâu (khi cần):
- Ghép gan (suy gan nặng)
- Điều trị ung thư gan (phẫu thuật, hóa trị, xạ trị,...)

7. Phòng Ngừa Mẩn Ngứa Do Gan: Bí Quyết Sống Khỏe

Tiêm phòng viêm gan A và B.
Quan hệ tình dục an toàn.
Không dùng chung kim tiêm.
Hạn chế rượu bia.
Duy trì cân nặng hợp lý.
Chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh.
Tập thể dục đều đặn.
Khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra chức năng gan.

8. Chế độ ăn uống cho người bị mẩn ngứa do gan

Bữa sáng: Cháo yến mạch với trái cây và các loại hạt, sữa chua không đường.
Bữa trưa: Cơm gạo lứt, cá hấp, rau luộc, canh rau.
Bữa tối: Thịt gà luộc, rau xào, đậu phụ.
Các loại thực phẩm nên ăn: Bông cải xanh, cải xoăn, rau bina, cà rốt, táo, lê, chuối, cam, chanh, nghệ, tỏi, trà xanh, cà phê (với lượng vừa phải).
Các loại thực phẩm nên tránh: Đồ ăn chiên rán, đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn, đồ ngọt, nước ngọt có ga, rượu bia.

Điểm chính

Mẩn ngứa do gan là triệu chứng cảnh báo chức năng thanh lọc và đào thải độc tố của gan suy giảm, gan đang gặp vấn đề hoặc đang mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác như xơ gan, viêm gan,… Vì thế khi xuất hiện triệu chứng ngứa da kèm theo nổi sẩn, mề đay, người bệnh cần chú ý theo dõi để sớm phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.

Để gan luôn khỏe mạnh, thì ngoài việc áp dụng các phương pháp giải độc gan, bạn cũng cần hạn chế những thói quen xấu, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.

Đồng thời bạn có thể tham khảo thêm sản phẩm Long Đởm Giải Độc Gan Bình Đông để bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho gan. Sản phẩm có công dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan và tăng cường chức năng gan, giúp gan luôn khỏe mạnh và giảm triệu chứng nóng trong người hiệu quả.